Kelimelerin daha önce maschile / femminine olarak ayrıldığını anlatmıştık. Kelimeler genellikle determinativi leri ile kullanılır. Bu konuyu inglizcedeki THE gibi düşünebilirsiniz.
Soyut isimlerde mutlaka kullanılır.
Ülke/bölge/kıta/nehir/deniz/göl isimleriyle mutlaka kullanılır.
Şehir isimleriyle kullanılMAZ.
Maschile kelimeler için Articoli Determinativi :
il ( plurale: i)
Sessiz harfle başlayan eril-maschile kelimelerin başına gelir :
il libro - i libri
il museo - i musei
lo ( plurale: gli)
z ile başlayan eril kelimelerle kullanılır: lo zaino - gli zaini
ps ile başlayan eril kelimelerle kullanılır: lo psicologo
gn ile başlayan eril kelimelerle kullanılır: lo gnomo
s+sessiz harfle ile başlayan eril kelimelerle kullanılır: lo studente - gli studenti
x ile başlayan kelimelerde xenofobo
l' ( plurale: gli)
sesli harfle ile başlayan eril kelimelerle kullanılır: l' albero - gli alberi / l' ombelico -gli ombelici
Femminine kelimeler için Articoli Determinativi :
la ( plurale: le)
Sessiz harfle başlayan eril-maschile kelimelerin başına gelir : la casa -le case/ la stazione - le stazioni
l' ( plurale: le)
sesli harfle ile başlayan eril kelimelerle kullanılır: l'amica - le amiche
Kural dışılar:
la canzone tekil iken çoğulu l'canzzoni dir
il film- i film
l' vomo- gli vomini
il dio - gli dei
l' vovo - le vova
il paio - le paia
parti del corpo:
diz: il ginocchio - le ginacchia
kol: il bracchio - le braccia
işaret parmağı: ilo dito - le dita
kemik: l' osso - le ossa
il labbro - le labbra
i pantoloni - (iki bacaklı ) pantalon
gli occhiali - gözlük
la gete - insanlar ( ing: people)
Aşağıdaki videoya göz atabilirsiniz . Questa/o/i essere ve avare konusuna dikkat ediniz !
Bir önceki konuda kişi zamirlerine değinmiştik. Bu kişi zamirlerini basit cümle kurarken kullanmamız için essere lerine ihtiyacımız var. Essere leri ingilizcedeki "BE" fiili olarak düşünebilirsiniz.
P.Personale
ESSERE
io
sono
tu
sei
lui
e'
lei
e'
Lei
e'
noi
siamo
voi
siete
loro
sono
Essere lerle artık cümle kurabiliriz.
Orneğin :
(tu) sei studente. (sen öğrencisin)
(tu) siete studenti. ( siz öğrencilersiniz: burada siete çoğul olduğu için studenti nin çoğul kullanıldığına dikkat ediniz)
Questa e' Maria ( bu Maria'dır-dişi)
Questo e' Antonio ( Bu Antonia'dır-erkek)
Questisono Antonio e Maria ( Questi bunlar Antonio ve Maria dırlar. -çoğul)
Lei e' proffesore. bu cümleyi söylerken vurgu ile, yazarken ? ile soru cümlesine sönüştürebiliriz:
Lei e' proffesore?
ufak bir dialog:
-(tu) sei Turca? (bknz: not1)
-si, sono Turca
not 1: kişi zamiri olan tu genel olarak kullanılmaz. AMa biz dili kavrama aşamasında olduğumuz için kullanmaktayız. Kullanmakta bir yanlışlık yoktur.
(io) sono felice : mutluyum
(noi ) siamo felici :mutluyuz
(lui/lei) e' cane?: köpek mi?
(tu) sei bravo başarılısın
A: Questo sono Ali
B: Sieste Americani? ( roberto ya soruyor)
A: lei Turco
Aşağıda biraz uzun olsada faydalı bir video bulunmakta. Elbette tüm konuşulanları anlamayabilirsiniz ama incelemekte fayda olabilir:
Öz italyanca kelimeler sessiz harf olan O A ve E ile biter.
*İsim olan kelimelerin genel olarak cinsiyet ayrımı ( eril-dişil) vardır.
*Kelimeler telik ( singulare) ve çoğul ( plurale) olarbilir.
Bir kelimeyi tanımıyorsak maschile/femminine ya da plurale/singolare olduğuna dair genel bir kanı oluşturabiliriz. buna ilişkimn kuralları aşağıda vermeye çalışacağım ( malesef aşağıdaki kurallara istisnalar var. ama elimden geldiğince istisnaları da belirteceğim.)
maschile-femminile
Öz italyanca kelimelerin O A ve E ile bittiğini tekrar hatırlayalım. .
Bir kelime O ile bitiyor ise maschile-erildir. ( banco)
Bir kelime A ile bitiyor ise femminile-dişildir. (matita)
Bir lekime E ile bitiyor ise, hem fem. hem mas. olabilir. Sözlüklerden kelimenin cinseyetini öğrenip bu kelimeyi daha sonra geleceğimiz konular için ona göre kullanacağız. ( lazione-Femmininedir / )
.Dişil ( femminine)-Eril (Maschile) kelimelere ait bazı tiyolar:
-ione ile biten kelimeler femmininedir ( örnek: stazione/ azione)
-ma/ -amma ile biten kelimeler maschiledir (a ile bitip mascile olan kelimeler ) örnek : problema/ programma
-i ile bitip tekil olan kelimeler femmininedir örnek: crisi/analisi/sintesi
-sessiz ile biten kelimeler( dışarıdan italyancaya girmişler) maschiledir ve çoğullanırken aynı kalırlar. örnek : film/bar/sport ( bunların çoğulu da aynıdır)
-Aksanla biten kelimeler Femmininedir. Örnek: citta' /virtu'/ universita' bunlar da çoğullanırken değişmezler.
-ore/ -ile/-ale/-one/-ame ile biten kelimer maschiledir. Örnek: fiore/ giornale/ animale/porcile/sapone/bastone.
Mesleklere ilişkin:
Machile
-tore
attore
pittore
scrittore
-ista ile bitenlerde M/F ayrımı articolo ile yapılır ( articoli konusunda ayrıntılı bilgi var)
il dentista
il pianista
Femminine
-ttrice
attrice pittrice scrittrice
-ista ile bitenlerde M/F ayrımı articolo ile yapılır ( articoli konusunda ayrıntılı bilgi var)
la dentista
la pianista
Tekil/Çoğul:Singolare/Plurale
İsimleri çoğullamak için bazı kurallar vardır:
O ile biten kelimeler çoğullanırken o , i olarak değişir:
A ile biten kelimeler çoğullanırken a , e olarak değişir:
E ile biten kelimeler çoğullanırken e , i olarak değişir:
örneğin:
*italiano nun çoğulu italiani dir.
örneğin uzun italyan erkek çocuğu ( ragazzo italiano ) nun çoğul hali ragazzi italiani dir . Bu örnekte sıfatın da isim ile birlikte değişime uğradığına dikkat ediniz!
*banco maschile/singolare bir kelime iken , çoğulu : banhi dir ( banco , banko olarak okunur i sesi o yerine geldiğinde banco daki 'ko' sesini korumak için h harfini araya alırız ( bir önceki konuya bakınız: chi ye ilişkin okuma) ( bknz:not 1)
örneğin:
*italiana nun çoğulu italiane dir.
örneğin uzun italyan kızçocuğu ( ragazza italiana) nun çoğul hali ragazze italiane dir . Bu örnekte sıfatın da isim ile birlikte değişime uğradığına dikkat ediniz!
* yeni ev : casa nova nın çoğulu case nove dir
örneğin : mascile olan öğretmen proffesore , çoğullanırken proffesori olarak değişime uğrar.
not 1:
