İtalyancadaki Passato Prossimo- geçmiş zamanı ingilizcedeki
Present Perfect ya da simple past tense e karşılık geliyor. Geçmişte olmuş ve bitmiş durumları-olayları anlatmak için kullanılıyor.
Örneğin:
Ho appena chiamato. (Biraz önce aradım.)
Mi sono iscritto all'università quattro anni fa. (4 yıl önce üniversiteye girdim-kaydoldum.)
Questa mattina sono uscito presto. (Bu sabah erken ayrıldım.)
Geçmiş zamanda kullanılabilecek bazı zaman zarfları
İtalian | Türkçe | English |
ieri | Dün | yesterday |
ieri pomeriggio | Dün öğleden sonra | yesterday afternoon |
ieri sera | dün gece | last night |
il mese scorso | geçen ay | last month |
l'altro giorno | başka gün | the other day |
stamani | bu sabah | this morning |
tre giorni fa | 3 gün önce | three days ago |
Nasıl Kullanılır?
Fiiller geçişli ve geçişsiz olarak ikiye ayrılır. Geçişli fiiller nesne alan fiillerdir.
Örneğin Yemek yemek ( mangiata) fiili, geçişli bir fiildir. Çünkü nesne alır: Ne yemek?- sorusuna yemek yemek, tost yemek vs gibi cevapları içinde barındırır.
Gitmek( andare) fiili Geçişsizdir çünkü nesne almaz: Ne gitmek? sorusuna cevap vermez. Genel olarak hareket ve durum bildiren fiiller geçişsiz fiillerdir.
Geçişli fiilleri geçmiş zamanda çekerken, Avere+ Fiilin Participe Passato hali
örneğin ben yedim demek için (io) HO MANGİATO ( mangiare nin P.Passato su).
sen yedin: (tu) HAI MANGIATO
onlar yediler (loro) HANNO MANGIATO
Geçişsiz fiilleri geçmiş zamanda çekerken, ESSERE+ Fiilin Participe Passato hali
örneğin ben gittim demek için (io) SONO ANDATO (andate fiilinin P.P su)
o gitti ( lui) E' ANDATO ya da lei E' ANDATE
siz gittiniz (Voi) SIETE ANDATi
biz gittik (noi) andati
onlar gitti ( bir grup kadın için söyleniyor varsayalım:) loro sono ANDATE
Dikkat ederseniz, Essere ile çekilen geçişsiz fiiller, dişi-eril olarak ve çoğul tekil olarak değişime uğruyor.
ANDATO - eril tekil ANDATI -eril çoğul
ANDATE- dişil tekil ANDATE - dişil çoğul
Fiilleri geçişli geçişsiz olarak nasıl ayırdığımızı ve geçişlilerde AVERE, geçişsizlerde ESSERE aldığımızı öğrendiğimize göre, Fiillerin "participi passati" halleri nasıl oluyor.
DÜZENLİ Fiiller için
-ARE yi atıp yerine -ATO
-ERE yi atip yerine -UTO
-IRE yi atıp yerine -ITO getiririz
Örneğin
Parlare ->Parlato : ho parlato
Credere->Creduto: hai creduto
Sentire ->Sentito: hanno sentito
DÜZENZİZ Fiiller için:
accendere ().............. avere .............. acceso
bere () .............. avere .............. bevuto
chiedere () ........... avere .............. chiesto
chiudere () ............. avere .............. chiuso
correggere () ............ avere .............. corretto
dare () ............. avere ............. dato
rispondere ().......... avere ............ risposto
vivere () ...................avere/essere ...... vissuto
decidere () ............... avere ............ deciso
scrivere () ............... avere ............ scritto
leggere () ............... avere ............ letto
fare ( ) ............... avere ........... fatto
uscire () ............... essere .......... uscito
stare ( ) ....... essere ......... stato
rimanare () .............. essere .......... rimasto
essere () .............. essere .......... stato
perdere () ............. avere ........... perso/perduto
venire () ............. essere .......... venuto
vedere ( )..... avere .......... visto/veduto
offire () ................ avere .......... offerto
chiedere () ....... avere ......... chiesto
Daha ayrıntılı bilgi için:
http://italian.about.com/library/fare/blfare146a.htm
ÖNEMLİ NOT: Dovere/VOLERE/POTERE gibi filliler yanına mastar halinde fiil alır. Bu durumda bu fiillerin geçişli mi geçişsiz mi olduğu ( yani essere mi avere mi alacağı) ardından gelen fiil tarafından belirlenir.
örneğin:
Ho dovuto mangiare...
Sono dovuto andare ... gibi